Obszary, które przyjęły zmianę czasu

     Obszary, które kiedyś przyjęły zmianę czasu, ale obecnie z niej nie korzystają

     Obszary, na których nie wprowadzono zmiany czasu

W Europie tylko Islandia nie zmienia czasu.

W Świecie nie zmienia czasu nawet Japonia.

Czas lokalny jest to średni czas słoneczny, który dany kraj przyjmuje dla danego okresu roku, zazwyczaj różniący się od standardowego czasu geograficznego.

Jako pierwszy o potrzebie stosowania zmiany czasu pisał Beniamin Franklin Temat zmiany czasu opisał Brytyjczyk William Willett w "Waste of Daylight", z 1907 r.. Pionierami we wdrożeniu zmiany czasu byli Niemcy. Podczas I wojny światowej, 30 kwietnia 1916 przesunęli wskazówki zegara o godzinę w przód, a 1 października 1916 o godzinę w tył. Wkrótce potem i Anglicy zaadaptowali to w swoim kraju. 19 marca 1918 Kongres Stanów Zjednoczonych ustalił podział na strefy czasowe w USA i wprowadził na czas trwania wojny obowiązek stosowania czasu letniego w celu oszczędności paliwa służącego do produkcji energii elektrycznej. Zakładane oszczędności zmniejszają się w czasie 5 najciemniejszych miesięcy w roku: listopada, grudnia, stycznia, lutego i marca; później się włącza światło wieczorem, ale za to wcześniej rano. Dlatego zimą wraca się do czasu podstawowego - w Polsce czasu środkowoeuropejskiego, zwanego także zimowym.

Do oznaczania czasu letniego stosowany jest skrót DST pochodzący od ang. określenia Daylight Saving Time. Dla krajów stosujących czas środkowoeuropejski stosuje się skrót CEST (ang. Central European Summer Time).

Polska leży w strefie czasu środkowoeuropejskiego, jest to czas słoneczny południka 15° przebiegającego m.in. na zachód od Jeleniej Góry, Zielonej Góry i Gorzowa Wielkopolskiego oraz na wschód od Szczecina. Strefa czasowa jest wytyczonym obszarem powierzchni Ziemi o szerokości 15° długości geograficznej, rozciągający się południkowo między biegunami, w którym urzędowo obowiązuje jednakowy czas (czas strefowy). Jest on czasem słonecznym średnim środkowego południka tej strefy, który różni się o całkowitą liczbę godzin od czasu uniwersalnego. Czas uniwersalny i strefy czasowe zostały zaproponowane w 1878 roku przez kanadyjskiego wynalazcę Sandforda Fleminga, zaś wprowadzono je w 1884 roku. Większość obszarów Polski znajduje się w strefie czasu środkowoeuropejskiego, dlatego też ten czas został wprowadzony u nas jako czas urzędowy (pomimo, że część terenów polskich leży również w strefie czasu wschodnioeuropejskiego). W okresie zimowym czas wskazywany przez zegary na całym obszarze Polski jest czasem odpowiadającym czasowi miejscowemu południka 15°. W lecie w Polsce zegarki pokazują czas letni, powiększony w stosunku do poprzedniego (zimowego) o jedną godzinę, co oznacza, że nasz czas odpowiada wtedy czasowi słonecznemu południka 30° - tzn. strefy czasu wschodnioeuropejskiego. W literaturze naukowej światowej są 24 strefy czasu. Trzy interesują Nas ze względu na wspólnotę europejską. Są to strefy czasowe: czasu zachodnioeuropejskiego (0°E), czasu środkowoeuropejskiego (15°E) i czasu wschodnioeuropejskiego (30°E).

Na rysunku pokazane są południki środkowe interesujących Nas stref czasowych.

Czas odpowiadający czasowi miejscowemu południka 0° (przechodzącego przez Greenwich) nazywa się czasem zachodnioeuropejskim lub czasem uniwersalnym. Oznaczamy go symbolem UT (Universal Time) lub TU (Czas Uniwersalny).

Jak widać z mapki w większości państw europejskich używany jest czas południka 15°. Jest to czas środkowoeuropejski (CSE).

Czas odpowiadający południkowi 30° nazywa się czasem wschodnioeuropejskim (CWE).

W Polsce zmiana czasu została wprowadzona w okresie międzywojennym, następnie w latach 1946-1949, 1957-1964 i nieprzerwanie od 1977 roku. Stosowanie systemu zmiany czasu ma znaczenie na średnich i dużych szerokościach geograficznych, gdzie różnice w długości dnia między latem a zimą są duże. Wielu jest przeciwników i wielu zwolenników przesuwania wskazówek zegara w przód wiosną i w tył jesienią. Główną zaletą jest oszczędność energii zużywanej na oświetlenie. Czas letni "sprawia", że słońce wstaje godzinę później. Jeśli dzień trwa 12 godzin (a jasno jest na godzinę przed i po zachodzie słońca), to przy czasie geograficznym (u nas zimowym) będą to godziny 5 - 19, natomiast w czasie letnim (przesuniętym o godzinę) 6 - 20. Ponieważ niewiele osób wstaje przed 6 i idzie spać o 19, pojawiają się oszczędności na oświetleniu. Oszczędności te pomniejszają się podczas 4 najciemniejszych miesięcy w roku: listopada, grudnia, stycznia i lutego; później się włącza światło wieczorem, ale za to wcześniej rano. Dlatego zimą wraca się do czasu podstawowego - w Polsce czasu środkowoeuropejskiego. Dla ludzi o ustabilizowanym trybie życia zmiana czasu jest niekorzystna i potrzebują oni nawet kilku dni, by dostosować swój zegar biologiczny do nowych warunków. W Polsce czas letni wprowadzany i odwoływany jest zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów. Do 1995 czas letni w Polsce był odwoływany w ostatnią niedzielę września (a wprowadzany w ostatnią niedzielę marca). Wcześniej daty zmiany czasu były ogłaszane w Monitorze Polskim i tak np. w 1964 zmiana czasu na letni nastąpiła dopiero 31 maja, a na zimowy 27 września.

1627 - ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu

 letniego środkowoeuropejskiego w latach 2009—2011

Na podstawie art. 3 ustawy z dnia 10 grudnia 2003 r. o czasie urzędowym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. Nr 16, poz. 144) zarządza

się, co następuje:

1. 1. Czas letni środkowoeuropejski wprowadza się:

1) w 2009 r. — dnia 29 marca,

2) w 2010 r. — dnia 28 marca,

3) w 2011 r. — dnia 27 marca

— o godzinie 2 minut 00 czasu środkowoeuropejskiego (o godzinie 1 minut 00 uniwersalnego czasu koordynowanego UTC (PL)).

2. Wprowadzenie czasu letniego środkowoeuropejskiego polega na zmianie wskazań zegara z godziny 2 minut 00 na godzinę 3 minut 00, która będzie

godziną początkową czasu letniego środkowoeuropejskiego.

2. 1. Czas letni środkowoeuropejski odwołuje się:

1) w 2009 r. — dnia 25 października,

2) w 2010 r. — dnia 31 października,

3) w 2011 r. — dnia 30 października

— o godzinie 3 minut 00 "czasu letniego środkowoeuropejskiego" (o godzinie 1 minut 00 uniwersalnego czasu koordynowanego UTC (PL)).

2. Odwołanie czasu letniego środkowoeuropejskiego polega na zmianie wskazań zegara z godziny 3 minut 00 na godzinę 2 minut 00, która będzie godziną

początkową czasu środkowoeuropejskiego.

3. Czas od godziny 2 minut 00 do godziny 3 minut 00 czasu środkowoeuropejskiego będzie się oznaczać dodatkową literą „a” (godzina 2a minut 01 do

godziny 3a minut 00), po czym nastąpi godzina 3 minut 01 czasu środkowoeuropejskiego.

 Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

podpisał Prezes Rady Ministrów

Ustawodawca przewidział w Polsce specjalne określenia dla czasu środkowoeuropejskiego jako czasu na okres zimowy oraz czasu letniego środkowoeuropejskiego jako czasu na okres letni (Dz. U. z 2004 r. Nr 16, poz. 144).

W Europie

Na rysunku, przebieg stref czasowych w obszarze Europy - Polska i większość krajów stref czasowych zachodnioeuropejskiej i środkowoeuropejskiej  przyjmuje na lato czas strefy wschodnioeuropejskiej. W Polsce czas strefowy wschodnioeuropejski nazwany jest w aktach prawnych czasem letnim środkowoeuropejskim.

W całej Unii Europejskiej (dyrektywa UE 2000/84/EC) o 1:00 czasu uniwersalnego (w zależności od strefy czasowej o 22:00 / 00:00 / 01:00 / 02:00 / 03:00 czasu lokalnego) w ostatnią niedzielę marca zegary przestawia się godzinę do przodu, a (w zależności od strefy czasowej o 23:00 / 01:00 / 02:00 / 03:00 / 04:00 czasu lokalnego) w ostatnią niedzielę października, o godzinę do tyłu..31 , 02/02/2001 P. 0021 – 0022

Dyrektywa 2000/84/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 stycznia 2001 r. w sprawie ustaleń dotyczących czasu letniego PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 95, uwzględniając wniosek Komisji, uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu, a także mając na uwadze, co następuje:

Ósma dyrektywa 97/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lipca 1997 r. w sprawie ustaleń dotyczących czasu letniego wprowadziła, wspólną we wszystkich Państwach Członkowskich, datę i czas rozpoczęcia i końca czasu letniego w latach 1998, 1999, 2000 i 2001.

Jeżeli Państwa Członkowskie zastosują ustalenia dotyczące czasu letniego, dla funkcjonowania rynku wewnętrznego ważne jest, aby wspólna data i czas rozpoczęcia i końca okresu obowiązywania czasu letniego zostały ustalone w całej Wspólnocie.

Ponieważ okres czasu letniego uznany za najodpowiedniejszy przez Państwa Członkowskie trwa od końca marca do końca października, jest wskazane, aby okres ten został utrzymany.

Sprawne funkcjonowanie określonych sektorów, nie tylko transportu i komunikacji, ale również innych sektorów przemysłu, wymaga stałego, długookresowego planowania. Zatem przepisy dotyczące czasu letniego powinny być ustanowione na czas nieokreślony. Artykuł 4 dyrektywy 97/44/WE przewiduje, że Parlament Europejski i Rada mają przyjąć do dnia 1 stycznia 2001 uregulowania, które będą stosowane od 2002 r.

Po to, aby informacje były jasne i dokładne, harmonogram wprowadzania okresu czasu letniego dla kolejnych pięciu lat powinien być publikowany, co pięć lat.

Wdrażanie niniejszej dyrektywy powinno ponadto być monitorowane przy pomocy sprawozdania na temat oddziaływania niniejszych przepisów na wszystkie odnośne dziedziny, które ma być przedstawione przez Komisję Parlamentowi Europejskiemu, Radzie oraz Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu,. Sprawozdanie to powinno opierać się na informacjach udostępnionych Komisji przez Państwa Członkowskie w czasie wystarczającym od przedstawienia sprawozdania w określonym terminie.

Jeżeli Państwa Członkowskie nie zdołają wystarczająco zharmonizować harmonogramu dla okresu czasu letniego, w celu ułatwienia transportu i komunikacji, a cel ten może zostać lepiej osiągnięty na poziomie Wspólnoty, Wspólnota może podjąć środki, zgodnie z zasadą pomocniczości, jak określono w art. 5 Traktatu. Niniejsza dyrektywa nie dotyczy niczego ponad to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

Ze względów geograficznych, ustalenia dotyczące czasu letniego nie mają zastosowania w odniesieniu do terytoriów zamorskich Państw Członkowskich,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1

Do celów niniejszej dyrektywy  "okres czasu letniego" oznacza okres w roku, w którym zegary ustawia się o 60 minut do przodu w porównaniu do reszty roku.

Artykuł 2

Począwszy od 2002 r. okres czasu letniego zaczyna się w każdym Państwie Członkowskim o godz. 1.00 czasu uniwersalnego (GMT) w ostatnią niedzielę marca.

Artykuł 3

Począwszy od 2002 r. okres czasu letniego kończy się w każdym Państwie Członkowskim o godz. 1.00 czasu uniwersalnego (GMT) w ostatnią niedzielę października.

Artykuł 4

Komisja opublikuje komunikat w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich po raz pierwszy przy okazji publikowania niniejszej dyrektywy i potem, co pięć lat, zawierający harmonogram przedstawiający daty rozpoczęcia i końca okresu czasu letniego dla kolejnych pięciu lat.

Artykuł 5

Komisja składa sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu w sprawie oddziaływania przepisów niniejszej dyrektywy na dane sektory, najpóźniej do dnia 31 grudnia 2007 r.

Sprawozdanie sporządza się w oparciu o informacje udostępnione Komisji przez każde Państwo Członkowskie, najpóźniej do dnia 30 kwietnia 2007 r.

Jeśli będzie to konieczne, w wyniku wniosków płynących ze sprawozdania, Komisja składa właściwe propozycje.

Artykuł 6

Niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania w odniesieniu do terytoriów zamorskich Państw Członkowskich.

Artykuł 7

Państwa Członkowskie wprowadzą w życie przed dniem 31 grudnia 2001 r. przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy i niezwłocznie powiadomią o tym Komisję.

Przepisy przyjęte przez Państwa Członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez Państwa Członkowskie.

Artykuł 8

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie w dniu jej opublikowania w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

Artykuł 9

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 19 stycznia 2001 r.

W imieniu Parlamentu Europejskiego

N. Fontaine

Przewodniczący

W imieniu Rady

B. Ringholm

Przewodniczący

Przypisy:

[1] Dz.U. C 337 z 28.11.2000, str. 136.

[2] Opinia wydana dnia 29 listopada 2000 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).

[3] Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2000 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym) i decyzja Rady z dnia 20 grudnia 2000 r.

[4] Dz.U. L 206 z 1.8.1997, str. 62.

[5] Dz.U. C 35 z 2.2.2001.

W całej Unii Europejskiej od 2000 roku czas letni zaczyna się w ostatnią niedzielę marca a kończy w ostatnią sobotę października.